Flow en structuur in vergaderingen lijken tegengesteld. Maar in mijn ervaring brengen ze elkaar juist tot leven.
Ik moet iets bekennen…
Ik hou van vergaderen.
Serieus.
De meeste mensen verklaren me voor gek. Maar zij zijn meestal niet de facilitator.
Ik wel.
En dat maakt alles anders.
Juist in die rol ervaar ik iets onverwachts. Niet stress, geen drukte. Maar flow. Niet omdat ik controle heb. Maar omdat ik me toevertrouw aan iets groters: de structuur.
Structuur als bedding voor beweging
In mijn werk gebruik ik vaste vormen, zoals Holacracy of Liberating Structures.
Of ik bedenk zelf iets in het moment. Niet omdat ik hou van regels, maar omdat structuur ruimte geeft. Ze is een bedding waarin het gesprek kan stromen — zelfs als het schuurt. Juist dan.
Een voorbeeld.
Een paar weken geleden. Salesoverleg. Acht mensen, koffiekop in de hand, laptop open, agenda op het scherm. Binnen drie minuten staan er acht punten. We beginnen. Kort. Helder. Eén spanning per keer.
En dan — Jan. Hij zegt het zacht: “Over die prijsafspraak met klant X…”
De sfeer verandert. Blikken worden afwachtend. Iemand zucht. Ik voel het meteen. Dit raakt meer dan cijfers. Hier zit oud ongemak onder. Een verwachting. Misschien zelfs een teleurstelling.
En toch… het gesprek ontspoort niet. Want de structuur houdt. Ik kijk hem aan, en stel maar één vraag:
“Jan, wat heb je nodig?”
Geen analyse. Geen oordeel. Geen discussie. Gewoon: wat heb je nodig, in jouw rol, vandaag?
En dan herpakt het overleg zich. De groep beweegt verder. Alsof het systeem zelf weet waar het heen moet. Alsof de flow niet uit ons komt, maar door ons heen stroomt.
Flow ontstaat niet ondanks structuur, maar dankzij
Wat ik leerde: structuur beperkt niet.
Ze draagt.
Vooral als je gevoelig of snel overprikkeld bent — voor sfeer, voor ondertonen, voor wat niet wordt gezegd — is structuur een zegen.
Omdat je niet alles tegelijk hoeft te voelen, te benoemen, te dragen.
Er is een ritme. Een volgorde. Een grens.
En daarin ontstaat rust. Ruimte. Flow.
Flow is niet per se het gevolg van inspiratie of motivatie.
Soms ontstaat het pas als je jezelf toestaat niet alles tegelijk te hoeven doen. Niet alles te hoeven voelen. Niet alles te hoeven oplossen.
Soms is het genoeg om te zeggen:
“Eén spanning tegelijk.”
En dan kijken wat er beweegt.
Welke vorm helpt jou bewegen?
Voor mij is vergaderen een ritueel. Niet omdat ik het leuk vind om mensen af te kappen, maar omdat het me helpt om dingen gedaan te krijgen. Ik hoef niets te forceren. Ik hoef alleen het ritme te volgen.
Dat is geen zwakte. Dat is wijsheid.
Want juist in vorm ontstaat vrijheid.
Juist in beperking komt beweging.
Welke structuur helpt jou om in flow te komen?
📚 Bronnen en context
De term “flow”, bekend geworden door het boek van Mihaly Csikszentmihalyi, is niet door hem bedacht, maar een beschrijving van de ervaring van door “iets” bewogen te worden, gedragen te worden, in een stroom zitten. En mensen noemden dat zelf vaak “flow”.
